नगर सहयाद्री वेब टीम:-
मुसळदार पाऊस झाल्याने खरीप हंगामाच्या पेरणीसाठी बळीराजा सज्ज झाला आहे. त्यासाठी बी बियाणे आणि रासायनिक खतांची खरेदी करण्याची देखील लगबग सुरू आहे. दरम्यान बहुतांश ठिकाणी शेतकऱ्यांच्या माथी बोगस बियाणे मारून शेतकऱ्यांची फसवणूक केली जाते. अशा फसवणूकीला आळा घालण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही सोपे आणि प्रभावी उपाय दिले आहेत जे बोगस बियाणे ओळखण्यासाठी मदत करतील.
बोगस बियाणे ओळखण्याचे उपाय
1. पॅकेजिंग आणि लेबलिंग तपासणे
सक्षम अधिकाऱ्यांची मान्यता: पॅकेजवर संबंधित कृषी विभागाची मान्यता असल्याची खात्री करा.
मुद्रांक आणि बारकोड: पॅकेजवर असलेले मुद्रांक आणि बारकोड तपासा. बारकोड स्कॅन केल्याने बियाण्याची मूळ माहिती मिळू शकते.
उत्पादन तारीख आणि समाप्ती तारीख: या तपासून बियाणे अद्ययावत आहेत का ते पहा.
निर्माता आणि विक्रेता: प्रसिद्ध आणि विश्वसनीय उत्पादक आणि विक्रेत्यांकडूनच बियाणे खरेदी करा.
2. दृश्य निरीक्षण
रंग आणि आकार: बियाण्यांचे रंग आणि आकार एकसारखे आहेत का हे तपासा. विविध रंग आणि आकारातील बियाणे बोगस असू शकतात.
बियाण्यांची स्थिती: बियाणे स्वच्छ, गुळगुळीत आणि फुलणारे आहेत का हे तपासा. तुटलेले, काळे पडलेले, किंवा वाळलेले बियाणे शक्यतो टाळा.
3. पाण्यात चाचणी
तासून बघणे: बियाणे एका पाण्याच्या ग्लासात टाका. जे बियाणे पाण्यावर तरंगतात ते खराब किंवा बोगस असण्याची शक्यता आहे. जड बियाणे पाण्याच्या तळाशी जातात आणि ते सहसा चांगल्या प्रतीचे असतात.
4. अंकुरण चाचणी
घरी चाचणी: काही बियाणे घेऊन ओलसर कापडात गुंडाळा आणि काही दिवस ठेवा. 7-10 दिवसांनी अंकुर येतात का ते पहा. 70-80% बियाण्यांमध्ये अंकुर येणे अपेक्षित आहे.
5.प्रमाणपत्रे आणि दस्तऐवज
प्रमाणपत्रे तपासणे: अधिकृत बीज प्रमाणीकरण एजन्सीद्वारे दिलेली प्रमाणपत्रे तपासा.
बिल आणि रसिद: नेहमी खरेदीचे बिल आणि रसिद घ्या. यामुळे समस्या आल्यास विक्रेत्याविरुद्ध तक्रार दाखल करता येते.
6. स्थानिक कृषी अधिकारी आणि शेतकरी गटांचा सल्ला:
कृषी विस्तार अधिकारी: आपल्या स्थानिक कृषी विस्तार अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसार बियाणे खरेदी करा.
शेतकरी गट: इतर शेतकऱ्यांशी चर्चा करा आणि त्यांचे अनुभव जाणून घ्या.
बोगस बियाणे टाळण्यासाठी नेहमी विश्वसनीय आणि प्रमाणित स्त्रोतांकडूनच बियाणे खरेदी करा. संशय असल्यास त्वरित संबंधित कृषी अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा.
